«دواخانه نظامی» یکی از بخشهای نمایشگاهی موزه «ملی تاریخ علوم پزشکی ایران» است که از کهنترین داروخانههای ایران به شمار میرود.
اسناد و مدارک و اشیاء به جا مانده از داروخانه نظامی در موزه علوم پزشکی تهران، نشاندهنده وضعیت داروخانههای قدیم ایران و نحوهی اداره آنها و همچنین روند داروسازی و نگهداری داروها در گذشته است.
نخستین داروخانه نوین حدود سالهای ۱۸۵۰ تا ۱۸۶۰ میلادی توسط وزارت جنگ آن زمان از کشور اتریش خریداری شده است
حدود ۲۰ تا ۳۰ سال پس از آن، این داروخانه به دکتر «عبدالحسین نظامی» داروساز و دانش آموخته فرانسه داده شد و از آن زمان به بعد به داروخانه نظامی مشهور شده است.
«دواخانه نظامی» از بدو تصدی مرحوم «عبدالحسین خان نظامی» دارای دفاتر منظمی بوده است. در این دفاتر تاریخ نسخه، نام طبیب، نام بیمار، ترکیب دارو، مقدار مواد و قیمت همهی آنها ثبت شده است.
تجهیزات این مجموعه عبارتند از:
دستگاه شیشه پر کن، دستگاه شربتسازی، دستگاه صافی، صافی، همزن، دستگاه حببر، دستگاه عصارهگیر، ترازو، هاون چینی، دستگاه تقطیر، ظروف آزمایشگاهی، دستگاه پرس برای تهیه کاشه، دستگاه آلبومین متر، قالب قرصزنی، سرنگ شیشهای مدرج، آتشگردان، چراغ الکلی، ساکشن دستی، ظروف دو جداره برای حرارت غیر مستقیم، قالب شیاف، قالب قرص، دستگاه مهر برجسته، کلیشههای قدیمی مورد استفاده در داروخانه، نمونههایی از بروشورهای دارویی.
ساختن داروهای شیمیایی مدرن از مدرسه (دارالفنون) آغاز گردید، غیر از علوم مختلف که در این مدرسه بزرگ تدریس میشد، رشتههای پزشکی و داروسازی هم در آن تدریس می-کردند که استادان آنها را پروفسورها و کارشناسان اروپایی تشکیل میدادند.
برای رشته داروسازی دکتر فوکتی داروساز اطریشی استخدام شد، او یک بار برای خرید لوازم آزمایشگاهی در سال 1274 به اروپا رفت و در سال 1275 بازگشت نمود و اولین لابراتور شیمی را در ایران تأسیس کرد. وی تا سال 1278 در ایران مشغول تدریس بود و در این سال یکی از شاگردانش در دارالفنون به نام میرزا کاظم محلاتی که در همین سال از فرنگ مراجعت کرده بود به جای وی مشغول کار شد و تا سال 1313 هجری که فوت شد به این شغل اشتغال داشت. پس از وی مسیو (رو که بون) با معرفی دکتر تولوزان پزشک ناصرالدین شاه استخدام شد و بالاخره (شورین) آلمانی جهت تدریس در آموزشگاه داروسازی استخدام شده داروخانهای به همین نام در خیابان ناصریه دایر کرد. داروخانهی «دواچی» تبریز نیز، دومین داروخانه مدرن کشور بود.
درباره نویسنده
