نویسندگان: عامر مدنی، بن فینلی و مَتیو لی
منبع: آسوشیتد پرس (AP)، ۳ نوامبر ۲۰۲۵
مدت زیادی از زمانی که دونالد ترامپ خودش را «صلحآفرین» میخواند، نمیگذرد.
او در سخنرانی آغاز دومین دورهٔ ریاستجمهوریاش گفته بود که دولتش موفقیت را تنها با پیروزی در نبردها نمیسنجد، بلکه با جنگهایی که به پایان میرساند – و مهمتر از همه، با جنگهایی که از وقوع آنها جلوگیری میکند.
اما اکنون، پس از نُه ماه در قدرت بودن در دور دوم ریاستجمهوریاش، ترامپ مسیری متفاوت را در پیش گرفته تا برنامهٔ سیاست خارجی «صلح از راه قدرت» را اجرا کند؛ عبارتی که نخستین بار توسط رئیسجمهور جمهوریخواه پیشین، رونالد ریگان، به کار گرفته شد. ریگان معتقد بود قدرت نظامی و اقتصادی قوی، پایهٔ بازدارندگی در برابر شوروی است.
نسخهٔ ترامپ از این دکترین اما شامل تهدیدهای تُند، بمبارانهای مرگبار و لحنی پُر از غرور و نمایش است.
تاریخ هنوز در مورد این نسخهٔ ترامپی قضاوت نکرده، اما کارشناسان یادآور میشوند که ریگان نیز در آغاز کار مخالفان زیادی داشت. اندرو بوش، پژوهشگر دانشگاه تنسی، میگوید: «در سال ۱۹۸۳، بسیاری به ریگان نمرهٔ مردودی میدادند، اما وقتی در ۱۹۸۹ از قدرت رفت، از او به عنوان یکی از صلحسازان بزرگ قرن یاد میکردند.»
صلح به سبک ترامپ
در سفر اخیر ترامپ به آسیا، دیپلماسی به سبک ریگانِ ترامپ کاملاً به نمایش گذاشته شد. در مسیرش به کوالالامپور، مالزی، برای نشست اتحادیهٔ کشورهای جنوب شرق آسیا (آسهآن)، ترامپ در شبکههای اجتماعی اعلام کرد که مذاکرات تجاری با کانادا را لغو کرده و بر کالاهای وارداتی کانادایی ۱۰ درصد تعرفهٔ جدید وضع میکند. او از پخش یک آگهی تبلیغاتی در تلویزیون – که توسط ایالت «انتاریو» تهیه شده بود و سخنان ویرایششدهای از ریگان دربارهٔ مخالفت با تعرفهها را نشان میداد – خشمگین شد.
در همان زمان که ترامپ با رهبران آسیایی دیدار میکرد، نیروی دریایی ایالات متحده حملات مرگباری علیه قایقهای مظنون به قاچاق مواد مخدر در اقیانوس آرام انجام داد. دولتش همچنین فرمان داد تا ناو هواپیمابر یواساس فورد و هزاران سرباز از مدیترانه به دریای کارائیب نزدیک ونزوئلا منتقل شوند — بزرگترین استقرار نظامی آمریکا در آمریکای لاتین در بیش از نیم قرن گذشته.
اما ترامپ باز هم متوقف نشد.
دقایقی پیش از دیدارش با شی جینپینگ، رئیسجمهور چین، در روز پنجشنبه، او در شبکههای اجتماعی نوشت که ممکن است ممنوعیت چند دهسالهٔ ایالات متحده بر آزمایش سلاحهای هستهای را لغو کند.
در مسیر بازگشت به واشنگتن، وقتی خبرنگاران پرسیدند آیا واقعاً منظورش آغاز دوبارهٔ آزمایشهای زیرزمینی هستهای است، ترامپ گفت: «بسیار زود خواهید فهمید.» وزیر دفاع، پیت هیگسِت، توضیح بیشتری نداد، اما شعار مورد علاقهٔ ترامپ را تکرار کرد: «آمریکا قویترین زرادخانهٔ هستهای جهان را حفظ میکند تا از طریق قدرت، صلح را تأمین نماید.»
هشدار به نیجریه
روز شنبه، ترامپ بار دیگر خبرساز شد — این بار با تهدید نیجریه. او در شبکههای اجتماعی نوشت که دستور داده وزارت دفاع برای اقدام نظامی احتمالی در نیجریه آماده شود، زیرا دولت آن کشور نتوانسته از آزار و کشتار مسیحیان جلوگیری کند.
ترامپ هشدار داد: «اگر دولت نیجریه به کشتار مسیحیان ادامه دهد، آمریکا فوراً تمام کمکها را قطع کرده و شاید به آن کشور، با سلاح و آتش، وارد شود تا تروریستهای اسلامی را نابود کند.» رئیسجمهور نیجریه، بولا احمد تینوبو، در پاسخ گفت که سخنان ترامپ «بازتاب واقعیت مذهبی کشور ما نیست.»
یک ادارهٔ بالا به پایین
در حالیکه سخنان ترامپ دربارهٔ احتمال آزمایشهای هستهای نگرانکننده بود، واکنش جهانی نسبتاً محتاطانه بود. ترامپ بارها مواضعش را تغییر داده است؛ از جمله دربارهٔ جنگ اوکراین — جایی که در عرض چند هفته گفت اوکراین باید بخشی از خاکش را به روسیه بدهد، سپس گفت اوکراین میتواند تمام سرزمینهایش را پس بگیرد، و در نهایت پیشنهاد آتشبس در خطوط کنونی را داد.
کارشناسان میگویند این نوسانات نشانگر نبودِ مشورت و فرآیند تصمیمگیری شفاف در دولت اوست. ایان کلی، سفیر پیشین آمریکا در گرجستان، گفت: «این یک ساختار کلاسیک از بالا به پایین است، بدون مشورت با کنگره یا حتی متحدان دیرینه.»
پرهیز از تلهٔ «جنگهای بیپایان»
با وجود سیاست خارجی تهاجمی، ترامپ هنوز تلاش میکند چهرهٔ یک «صلحساز» را حفظ کند. او حملات هوایی در ماه ژوئن علیه سه تأسیسات هستهای ایران را یکی از بزرگترین دستاوردهایش میداند؛ حملاتی که به گفتهٔ او، «برنامهٔ هستهای ایران را نابود کرد.» اما آژانس بینالمللی انرژی اتمی اخیراً گزارش داده که فعالیتهایی تازه در سایتهای هستهای ایران مشاهده شده است.
در آمریکا، حتی برخی از حامیان سرسخت ترامپ – از جمله استیو بنن، مارجوری تیلور گرین، تکر کارلسن و چارلی کرک – پیش از آن حملات نسبت به درگیریهای نظامی جدید هشدار داده بودند. اما تاکنون، حملات در کارائیب علیه قاچاقچیان مواد مخدر در ونزوئلا با هزینهٔ سیاسی اندک برای ترامپ همراه بوده است.
جاستین لوگان از مؤسسهٔ کاتو میگوید: «دولت ترامپ تمایل دارد با چند ضربهٔ سریع و شدید مشکل را تمامشده اعلام کند. اما واقعیت این است که هیچکدام از این بحرانها واقعاً حل نشدهاند.»
درباره نویسنده
