لاسلو کراسناهورکای (Krasznahorkai László)، نویسنده مجارستانی، برنده جایزه نوبل ادبیات، جایزه کوشوت و جایزه یوزف آتیلا است. او در ۵ ژانویه ۱۹۵۴ در گیولا، مجارستان متولد شد و از سال ۲۰۰۴ عضو آکادمی ادبیات دیجیتال و آکادمی ادبی و هنری سچنی است. در ۱۸ مه ۲۰۱۵ جایزه بینالمللی من بوکر را دریافت کرد و در سال ۲۰۱۹ جایزه ملی کتاب آمریکا را در بخش بهترین ترجمه دریافت کرد. در سال ۲۰۲۵، آکادمی سلطنتی علوم سوئد جایزه نوبل ادبیات را به او اهدا کرد.
وی ۷۱ سال دارد و به دلیل آثار «اثرگذار و بصیرتی» خود این جایزه را دریافت کرد. کراسنهاورکای در سال ۱۹۵۴ در شهر «گیولا» در نزدیکی مرز رومانی به دنیا آمد. او در نخستین آثار خود از مناطق روستایی کشورش الهام گرفت. اولین رمان او با عنوان «ساتانتانگو» (رقص شیطان) در سال ۱۹۸۵ منتشر شد و در سال ۱۹۹۴ به فیلمی اقتباس شد که کراسناهورکای خودش فیلمنامه آن را نوشته بود. او در رمان سومش «جنگ و جنگ» (۱۹۹۹) علاوه بر موضوعات داخلی، به مسائل کشورهای دیگر نیز پرداخت.
کراسناهورکای همچنین فیلمنامه فیلمهایی مانند «اسب تورین» و «هارمونیهای تاریک» را نوشته است. برخی منتقدان او را به عنوان «استاد آخرالزمان» توصیف کردهاند. آثار او همچون «ملانکولی مقاومت»، «جنگ و جنگ»، «رقص شیطان» و «سئیوبو آنجا، پایین بود» به زبان ترکی نیز ترجمه شدهاند.
زندگینامه
پدرش، کروسناهورکای گیورگی، وکیل و مادرش، پالینکاش ژولیا، کارمند بیمه بود. بین سالهای ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۸ در مدرسه ابتدایی گیولا و سپس در دبیرستان ارکل فرنک گیولا در رشته لاتین تحصیل کرد. سپس در دانشگاههای سگد و بوداپست حقوق خواند و بین سالهای ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۳ در دانشکده ادبیات دانشگاه ELTE مجارستان فارغالتحصیل رشته ادبیات و آموزش مردمی شد.
اولین نوشته او با عنوان «به تو ایمان داشتم» در سال ۱۹۷۷ در مجله Mozgó Világ منتشر شد. او بین سالهای ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۲ به عنوان مستندساز در انتشارات Gondolat فعالیت داشت و از سال ۱۹۸۲ نویسنده آزاد شد. برخی از آثار او، از جمله ساتانتانگو، توسط دوست کارگردانش، تار بلا، به فیلم تبدیل شد.
او برای اولین بار در سال ۱۹۸۷ توانست مجارستان تحت حکومت کادار را ترک کند و یک سال در برلین غربی به عنوان مهمان DAAD اقامت داشت. پس از فروپاشی بلوک شرق، محل زندگی او مرتب تغییر کرد و دورههایی را در کشورهای مختلف از جمله آلمان، فرانسه، اسپانیا، آمریکا، انگلستان، هلند، ایتالیا، یونان، چین و ژاپن گذراند.
آثار او مورد استقبال منتقدان در سراسر جهان، از آمریکا تا ژاپن، قرار گرفت. سوزان سانتاگ او را «استاد مجاری آخرالزمان با یادآورهای گوگول و ملویل» خواند و دبلیو. جی. سبالد درباره او نوشت: «جهانی بودن چشمانداز کروسناهورکای با نویسندهی هولت لوکهها، گوگول، شباهت دارد و همه تردیدهای ما درباره ادبیات معاصر را از بین میبرد».
آثار مهم
- ساتانتانگو (۱۹۸۵)
- ملانکولیای مقاومت (۱۹۸۹)
- زندانی اورگا (۱۹۹۲)
- جنگ و جنگ (۱۹۹۹)
- تخریب و غم زیر آسمان (۲۰۰۴)
- سئیوبو پایین آمد (۲۰۰۸)
- بارون ونکهایم بازمیگردد (۲۰۱۶)
فیلمها و همکاریها
تار بلا بیشتر فیلمهای خود را از روی کتابها و فیلمنامههای کراسناهورکای ساخته است، از جمله ساتانتانگو و هارمونیهای وِرکمایستر.
زندگی شخصی
او سه فرزند به نامهای کاتا، آگنس و اما دارد و در مکانهای مختلف اروپا زندگی میکند.
جوایز و افتخارات
- جایزه موریکز زیگموند (۱۹۸۳)
- جایزه یوزف آتیلا (۱۹۸۷)
- جایزه کوشوت (۲۰۰۴)
- جایزه بینالمللی من بوکر (۲۰۱۵)
- جایزه ملی کتاب آمریکا (۲۰۱۹)
- جایزه نوبل ادبیات (۲۰۲۵)
در سال ۲۰۲۵، آکادمی سوئد جایزه نوبل ادبیات را به او «برای آثار تأثیرگذار و بصیرتی که قدرت هنر را در دل ترس آخرالزمان نشان میدهند» اهدا کرد.
درباره نویسنده
