در دنیای هوانوردی نظامی، جنگندههای سوخو-۳۵ (Su-35) و اف-۱۶ فایتینگ فالکن (F-16 Fighting Falcon) نماد دو فلسفهی متفاوت در طراحی جنگندههای نسل چهارم هستند. درک تفاوتها و پیشینهی این دو پرنده قدرتمند، تصویری روشن از توانمندیهای هوایی امروز جهان به دست میدهد.
در ادامه، توضیحی جامع و مفصل درباره هر یک از این دو جنگنده ارائه میشود:
سوخو-۳۵
سوخو-۳۵ (Su-35 Flanker-E) یک جنگنده برتری هوایی چندمنظوره سنگین و دو موتوره روسی است که به عنوان یکی از پیشرفتهترین جنگندههای عملیاتی نسل ۴++ (یا ۴.۵) روسیه شناخته میشود. این جنگنده بر اساس طراحی موفق سوخو-۲۷ (Flanker) توسعه یافته و با بهروزرسانیهای اساسی به سطحی فراتر از جنگندههای نسل چهارم رسیده است.
ویژگیهای کلیدی سوخو-۳۵:
نقش: برتری هوایی در درجه اول و حملات زمینی در درجه دوم.
موتور و مانورپذیری: مجهز به دو موتور قدرتمند AL-41F1S با نازلهای تغییر بردار رانش سهبعدی (TVC). این ویژگی ابرچابکی فوقالعادهای به جنگنده میدهد و آن را قادر به انجام مانورهای آکروباتیک شدید مانند کبرای پوگاچو میکند که در نبردهای نزدیک (Dogfight) یک مزیت بزرگ محسوب میشود.
رادار: از رادار آرایه فازی غیرفعال (PESA) مدل Irbis-E استفاده میکند که دارای برد بلند برای ردیابی اهداف متعدد است.
برد و ظرفیت: به دلیل اندازه بزرگ، ظرفیت سوخت داخلی و برد عملیاتی بالایی (حدود ۳۶۰۰ کیلومتر) دارد و میتواند تا ۸۰۰۰ کیلوگرم تسلیحات (شامل موشکهای دوربرد R-37M) را حمل کند.
اف 16
جنرال داینامیکس/لاکهید مارتین اف-۱۶ فایتینگ فالکن (F-16 Fighting Falcon)
اف-۱۶ یک جنگنده چندمنظوره تک موتوره و سبک آمریکایی است که در دهه ۱۹۷۰ طراحی شد. این جنگنده به دلیل تعادل عالی بین عملکرد، هزینه نگهداری و قابلیت اطمینان، به یکی از موفقترین جنگندههای صادراتی تاریخ تبدیل شده و بیش از ۴۵۰۰ فروند از آن تولید شده است.
ویژگیهای کلیدی اف-۱۶:
نقش: چندمنظوره، با قابلیت انجام عملیات هوا به هوا، هوا به زمین، شناسایی و سرکوب پدافند هوایی.
طراحی و چابکی: به دلیل اندازه نسبتاً کوچک، بالهای مثلثی و نسبت رانش به وزن بالا، یک جنگنده بسیار چابک در نظر گرفته میشود و عملکرد داگفایت بسیار خوبی دارد.
پراکندگی: بیش از ۲۵ کشور از این جنگنده استفاده میکنند و ستون فقرات نیروی هوایی بسیاری از متحدان غربی را تشکیل میدهد.
کابین: دارای طراحی کابین با دید عالی (Canopy حبابشکل) و صندلی خلبان با زاویه ۳۰ درجه برای کاهش اثر شتاب G.
بلوک ۷۰ (پیشرفتهترین نسخه): جدیدترین و پیشرفتهترین نسخه اف-۱۶ است که با نام F-16V (وایپر) نیز شناخته میشود. این نسخه با رادار آرایه فازی فعال (AESA) مدل AN/APG-83 SABR، کامپیوتر مأموریتی جدید و بهبودهای ساختاری عمده، از نظر اویونیک همتراز با جنگندههای نسل پنجم شده و برتری قابل توجهی در نبردهای فراتر از دید (BVR) به دست آورده است.
مقایسه سوخو-۳۵ و اف-۱۶ بلوک ۷۰
مقایسهای متضمن تقابل بین دو رویکرد متفاوت در طراحی جنگندههای نسل ۴.۵ است. سوخو-۳۵ یک جنگنده برتری هوایی سنگین و دو موتوره است، در حالی که اف-۱۶ بلوک ۷۰ (یا F-16V) یک جنگنده چندمنظوره تک موتوره و سبکتر است که با بهروزرسانیهای گسترده مدرن شده است.
ویژگی سوخو-۳۵ (Su-35 Flanker-E)اف-۱۶ بلوک ۷۰/۷۲ (F-16 Block 70/72 – Viper)نقش اصلیبرتری هوایی، چندمنظورهچندمنظوره (هوا به هوا و هوا به زمین)اندازه و موتورسنگین و دو موتورهسبک و تک موتورهمانورپذیریبینظیر (بهترین در جهان در کلاس خود) به دلیل موتورهای دارای نازل تغییر بردار رانش سهبعدی (TVC)، امکان اجرای مانورهای آکروباتیک شدید مانند کبرای پوگاچو.عالی، به دلیل طراحی آیرودینامیک چابک و نسبت رانش به وزن بالا.رادار و آویونیکرادار آرایه فازی غیرفعال (PESA) مدل Irbis-E با برد بالا، اما از نظر فناوری یک نسل قدیمیتر از AESA.رادار آرایه فازی فعال (AESA) مدل AN/APG-83 SABR، که برتری قابل توجهی در تفکیک اهداف، مقاومت در برابر جنگ الکترونیک و آگاهی موقعیتی در محیط نبرد مدرن دارد.ظرفیت حمل مهماتبسیار بالا (حدود ۸۰۰۰ کیلوگرم با ۱۲ نقطه سخت) – میتواند موشکهای دوربرد R-37M (با برد تا ۴۰۰ کیلومتر) و R-77 را حمل کند.مناسب (حدود ۷۷۰۰ کیلوگرم با ۱۱ نقطه سخت) – توانایی حمل موشکهای پیشرفته AIM-120 AMRAAM و AIM-9X SideWinder و مهمات دقیق هدایت شونده.استقامت و بردبیشتر، به دلیل ابعاد بزرگتر و ظرفیت سوخت داخلی بسیار بالا.کمتر، اما با استفاده از مخازن سوخت تطبیقی (CFT) یا مخازن خارجی، برد آن تا حدودی افزایش مییابد.پنهانکاری (Stealth)کم، بدنه بزرگ و فاقد ویژگیهای پنهانکاری نسل ۵.کم، دارای برخی اقدامات برای کاهش سطح مقطع راداری (RCS)، اما مانند سوخو-۳۵ یک جنگنده غیر پنهانکار است.شبکهمحوری (Network-Centric)متوسط، کمتر از استانداردهای غربی.بالا، به لطف معماری اویونیک جدید و قابلیتهای پیشرفته پیوند داده، آگاهی موقعیتی و یکپارچگی شبکهای بالایی دارد.
خلاصه مقایسه
برتری در مانورپذیری: سوخو-۳۵ به دلیل دو موتور قدرتمند و قابلیت تغییر بردار رانش، در نبردهای نزدیک هوایی (Dogfight) و مانورهای آکروباتیک، برتری قاطعی نسبت به اف-۱۶ دارد.
برتری در آویونیک و رادار: اف-۱۶ بلوک ۷۰ به دلیل بهرهمندی از رادار AESA مدل AN/APG-83، در نبردهای فراتر از میدان دید (BVR) و جنگ الکترونیک، و همچنین در آگاهی موقعیتی و شبکهمحوری، برتری فنی قابل توجهی نسبت به رادار PESA سوخو-۳۵ دارد.
قدرت خام و ظرفیت حمل: سوخو-۳۵ به عنوان یک جنگنده سنگین، قدرت موتور خام بیشتر، ظرفیت حمل مهمات بالاتر و برد و استقامت طولانیتری را ارائه میدهد.
فلسفه طراحی: سوخو-۳۵ یک جنگنده تخصصی برای برتری هوایی است که با تواناییهای چندمنظوره بهروز شده. اف-۱۶ بلوک ۷۰ یک جنگنده چندمنظوره با تمرکز بر تعادل بین مأموریتهای هوا به هوا و هوا به زمین، با بهرهگیری از فناوریهای نسل پنجم (F-35).
به طور کلی، در یک نبرد هوایی واقعی، اف-۱۶ بلوک ۷۰ به دلیل رادار برتر AESA و آگاهی موقعیتی پیشرفتهتر، احتمالاً در نبردهای فراتر از دید (BVR) برتری دارد. در مقابل، سوخو-۳۵ در صورت کشیده شدن به یک نبرد نزدیک (داگفایت)، با مانورپذیری خارقالعاده خود یک حریف بسیار خطرناک و احتمالاً برتر خواهد بود.
درباره نویسنده
